maharahtratil rahstriy udyane || abhayaranye || imp || राष्ट्रीय उद्याने || अभयारण्ये
राष्ट्रीय उद्यान म्हणजे काय ?
नैसर्गिक पर्यावरणाच्या संरक्षणासाठी राष्ट्रीय सरकारने संरक्षित
करून ठेवलेले क्षेत्र होय .समृद्ध
वनस्पती आणि वन्यजीव यांचे संरक्षण आणि
संवर्धन करणे . तसेच ते सार्वजनिक
मनोरंजन आणि आनंदाच्या क्रियाकलापांमध्ये देखील सामील आहेत.
maharahtratil rahstriy udyane || abhayaranye || imp || राष्ट्रीय उद्याने || अभयारण्ये
वैशिष्ट्ये :
- जैवविविधता आणि परिसंस्थांचे रक्षण करणे
- धोक्यात असलेल्या अधिवासांचे रक्षण करणे
- सांस्कृतिक विविधतेची हमी देणे
- संकटात सापडलेल्या वनस्पती आणि जीवजंतूंचे
संरक्षण करणे
- आदर्श संशोधन परिस्थिती जतन करणे
- गुहा राखीव संरक्षण आणि संवर्धन
- प्रजातींची अवैध तस्करी टाळाणे
हि काही वैशिष्ट्ये सांगता येतील
सोडवा : वनरक्षक टेस्ट no. 5 : येथे क्लिक करा
अभयारण्ये म्हणजे ?
नैसर्गिकरित्या
उद्भवणारे क्षेत्र आहेत ज्याचा उद्देश शिकार, आणि शिकार यापासून धोक्यात असलेल्या प्रजातींचे संरक्षण
करण्यासाठी आहे. येथे व्यावसायिक कारणांसाठी जनावरांची पैदास केली जात नाही. .
राष्ट्रीय उद्यान आणि अभयारण्य यांत काय फरक असतो ?
अभयारण्ये
|
राष्ट्रीय
उद्याने |
||
|
आवश्यक |
||
निर्बंध
कमी आहेत आणि ते लोकांसाठी खुले आहेत. |
अत्यंत
प्रतिबंधित, लोकांमध्ये
यादृच्छिक प्रवेशास परवानगी नाही. |
||
वन्यजीव
अभयारण्य, एक
नैसर्गिक निवासस्थान आहे, ज्याचा
सरकारी किंवा खाजगी एजन्सीचा मालक आहे, जे पक्षी आणि प्राण्यांच्या विशिष्ट प्रजातींचे
रक्षण करते. |
राष्ट्रीय
उद्यान हे संरक्षित क्षेत्र आहे, जे वन्यजीवनाचे संरक्षण आणि त्यांचा विकास
करण्यासाठी सरकारने स्थापित केलेले आहे. |
||
|
|
महाराष्ट्र वन विभाग मुख्यालय
महाराष्ट्र वन विभाग मुख्यालय नागपूरमध्ये आहे.
प्रादेशिक वन मंडळे
अमरावती, औरंगाबाद, चंद्रपूर, धुळे,
गडचिरोली, कोल्हापूर, नागपूर, नाशिक, पुणे, ठाणे आणि यवतमाळ
एकूण वन मंडळे : 11
वन्यजीव मंडळे :
वन्यजीवन बोरीवली, वन्यजीवन नागपूर आणि वन्यजीवन नाशिक.
प्रमुख कायदे :
- भारतीय वन अधिनियम, १९2७
- वन्यजीव (संरक्षण) कायदा, १९७२
- मेरीटाईम झोन्स कायदा, १९७६
- वन (संरक्षण) कायदा, १९८०
- पर्यावरण (संरक्षण) कायदा, १९८६
- किनारी मत्स्यपालन अधिकार कायदा, २००५
read more : महाराष्ट्रातील धरणे आणि जलाशय - क्लिक करा
काही महत्वाचे प्रश्न
- ·
भारतातील
सर्वात पहिले राष्ट्रीय उद्यान कोणते?
जिम
कॉर्बेट राष्ट्रीय उद्यान
- ·
महाराष्ट्रात
एकूण किती राष्ट्रीय उद्याने आहेत?
एकूण सहा
राष्ट्रीय उद्याने आहेत.
- ·
कोणत्या
राज्यात सर्वाधिक राष्ट्रीय उद्यान आहे?
मध्यप्रदेश
राज्यामध्ये सर्वाधिक राष्ट्रीय उद्याने आहेत.
- · महाराष्ट्रातील सर्वात पहिले राष्ट्रीय उद्यान कोणते ?
ताडोबा
राष्ट्रीय उद्यान आहे. - चंद्रपूर जिल्ह्यामध्ये - 1955
मध्ये स्थापन करण्यात आले आहे.
- · महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे राष्ट्रीय उद्यान कोणते आहे ?
चांदोली
राष्ट्रीय उद्यान
महाराष्ट्रातील राष्ट्रीय उद्याने
क्रमांक |
राष्ट्रीय उद्यान |
स्थापना वर्ष |
१) |
ताडोबा |
1955 |
२) |
नवेगाव |
1975 |
३) |
पेंच |
1975 |
४) |
संजय गांधी |
1983 |
५) |
गुगामल |
1987 |
६) |
चांदोली |
2004 |
महाराष्ट्रातील वने व वनांचे प्रकार
- · उष्ण कटिबंधीय सदाहरित अरण्ये
- · उष्ण कटिबंधीय निमसदाहरित अरण्ये
- · उपउष्ण कटिबंधीय सदाहरित अरण्ये
- · उष्ण कटिबंधीय आर्द्र पानझडी अरण्ये किंवा उष्ण कटिबंधीय मान्सून अरण्ये
- · उष्ण कटिबंधीय रूक्ष पानझडी अरण्ये
- · उष्ण कटिबंधीय काटेरी अरण्ये
अभयारण्ये
पुणे
विभाग
अभयारण्ये |
तालुका |
जिल्हा |
मयुरेश्वर सुपे (मोर) |
बारामती |
पुणे |
माळढोक |
करमाळा |
सोलापूर |
भीमाशंकर (शेकरू) |
आंबेगाव |
पुणे |
राधानगरी (गवे) |
राधानगरी |
कोल्हापुर |
सागरेश्वर/ यशवंतराव चव्हाण |
केडगाव |
सांगली |
कोयना |
पाटण |
सातारा |
ताम्हणी |
मुळशी |
पुणे |
नाशिक
विभाग
अभयारण्ये |
तालुका |
जिल्हा |
अनेर |
शिरपूर |
धुळे |
नंदुरबाधमेश्वर (पक्षी) |
निफाड |
नाशिक |
यावल |
यावल |
जळगाव |
देऊळगाव रेहकुरी (काळवीट) |
कर्जत |
अहमदनगर |
हरिश्चंद्रगड – कळसुबाई |
अकोले |
अहमदनगर |
औरंगाबाद
विभाग :
अभयारण्ये |
तालुका |
जिल्हा |
येडशी – रामलिंग घाट |
उस्मानाबाद |
उस्मानाबाद |
नायगाव – मयुरेश्वर (मोर) |
पाटोदा |
बीड |
नवीन माळढोक |
उस्मानाबाद -सोलापूर |
|
गौताळा |
कन्नड |
औरंगाबाद |
जायकवाडी |
पैठण |
औरंगाबाद |
अमरावती
:
अभयारण्ये |
तालुका |
जिल्हा |
पैनगंगा |
किनवट |
यवतमाळ-नांदेड |
काटेपूर्णा |
वाशीम |
|
अंबाबराव |
खामगाव |
बुलढाणा |
ज्ञानगंगा |
बुलढाणा |
|
लोणार |
लोणार |
बुलढाणा |
वाण |
अमरावती |
|
कारंजा सोहळ(काळवीट ) |
कारंजा |
वाशीम -अकोला |
नरनाळा |
अकोट |
अकोला |
मेळघाट |
धरणी (चिखलदरा ) |
अमरावती |
टिपेश्वर |
केळापूर |
यवतमाळ |
इसापूर |
दिग्रस |
यवतमाळ |
नागपूर विभाग
अभयारण्ये |
तालुका |
जिल्हा |
नवेगाव |
अर्जुनी मोरगाव |
गोंदिया |
नवीन नागझिरा |
गोरेगाव |
गोंदिया |
बोर |
सेलू |
वर्धा |
नवीन बोर (विस्तारित ) |
सेलू |
वर्धा |
नागझिरा |
गोरेगाव |
गोंदिया |
चपराळा |
चार्मोशी |
गडचिरोली |
भामरागड |
भामरागड |
गडचिरोली |
अंधारी |
भद्रावती |
चंद्रपूर |
कोका |
भंडारा |
भंडारा |
प्राणहिता |
गडचिरोली |
|
उमरेड कार्र्हन्डला |
पवनी |
नागपूर-भंडारा |
मानसिंगदेव |
नागपूर |
|
नवीन बोर |
सेलू |
वर्धा – नागपूर |
अभयारण्ये |
तालुका |
जिल्हा |
तुंगारेश्वर (पक्षी) |
वसई |
पालघर |
फणसाड (पक्षी) |
अलिबाग |
रायगड |
कर्णाळा(पक्षी) |
पनवेल |
रायगड |
तानसा |
वाडा |
पालघर |
मालवण सागरी |
मालवण |
सिंधुदुर्ग |
सुधागड |
सुधागड |
रायगड |
वनरक्षक भरतीसाठी उपयुक्त असणाऱ्या टेस्ट सोडवा :
![]() |
Download app Now - Click Here |
0 Comments